Na czym polega badanie dna oka?

Badanie dna oka to jedna z podstawowych analiz, jaka wykonywana jest podczas kontrolnych wizyt u okulisty. Procedura pozwala wykryć wiele chorób, zwłaszcza tych, które nie mają większych objawów. Dlatego okuliści podkreślają, że zaniedbanie wzorku, zwłaszcza po 50. roku życia, może prowadzić do poważnych konsekwencji. Jak przebiega badanie?

Jakich urządzeń używa się podczas badania dna oka?

Badanie dna oka ma na celu ocenę stanu siatkówki, plamki żółtej, naczyń krwionośnych oraz nerwu wzrokowego. Cała procedura jest bezbolesna, nieinwazyjna i zajmuje dosłownie kilka minut. Przeprowadza się ją podczas kontrolnych wizyt u okulisty, na przykład w momencie dobierania okularów korekcyjnych. Niestety wiele osób zapomina, że do okulisty należy się wybrać nie tylko po nowe szkła, lecz także w celu zdiagnozowania niebezpiecznych zmian. Pacjenci nie muszą się specjalnie przygotowywać do badania.

Na czym polega ta niezwykle ważna analiza? Okulista za pomocą specjalnego urządzenia wpuszcza przez źrenicę wiązkę światła, która trafia prosto do siatkówki, co sprawia, że wnętrze oka jest bardzo dobrze widoczne. W ten sposób można je zobaczyć pod wieloma kątami i zdiagnozować różnorodne zmiany, na przykład zwyrodnienia siatkówki. Obecnie wyróżnia się 3 metody przeprowadzania badania, przy użyciu różnych narzędzi.

• Oftalmoskopia. W tym wypadku stosuje się małe elektryczne urządzenie generujące punktową wiązkę światła. Okulista ocenia źrenicę oka z odległości kilku centymetrów. Uzyskany obraz zostaje powiększony za pomocą specjalnych okularów, które zostały założone pacjentowi. Analiza tego typu jest bardzo dokładna i pozwala wykryć wiele schorzeń we wczesnym stadium.
• Badanie przy użyciu soczewki Volka. Przyrząd ten znajduje się bardzo blisko oka pacjenta. Obraz, jaki widzi okulista, jest powiększony. Dodatkowo lekarz ogląda siatkówkę za pomocą mikroskopu szczelinowego.
• Badanie z zastosowaniem wziernika Fisona. Podczas analizy okulista zakłada swego rodzaju kask wyposażony w soczewki i filtry. W ten sposób analizuje narządy wzroku pacjenta z pewnej odległości w powiększeniu.

Wizyta u okulisty i badanie dna oka

Każda wizyta u okulisty rozpoczyna się od przeprowadzenia dokładnego wywiadu, który pozwoli ustalić, czy wzrok uległ pogorszeniu. Badanie dna oka można wykonać przy użyciu kropel rozszerzających źrenicę lub bez nich. Metoda bez preparatu nie wymaga żadnego przygotowania. Lekarz wybiera jedno z wymienionych wyżej przyrządów i przysuwa je do oka pacjenta. Osoba badana ma w tym czasie patrzeć w różne strony zgodnie z tym, co mówi lekarz. W ten sposób okulista ma szansę dostrzec tylną część gałki ocznej pod rozmaitymi kątami. Całe badanie trwa dosłownie kilka minut i można je przeprowadzać u dzieci czy kobiet w ciąży.

Dokładniejszą analizę dna oka można przeprowadzić zakraplając oczy pacjenta preparatem z atropiną. Substancja to powoduje rozszerzenie źrenicy. Sprawia także, że pacjent nie ma odruchu obronnego przed światłem, dzięki czemu lekarz ma szansę dokładnie obejrzeć gałkę oczną. W przypadku badania z kroplami należy przyjść kilka minut wcześniej. Po zaaplikowaniu preparatu nie można prowadzić samochodu przez kilka godzin, ponieważ widzenie jest zaburzone. Dlatego lepiej przyjść na wizytę z osobą towarzyszącą, która pomoże podczas powrotu do domu.

Jakie choroby można wykryć dzięki badaniu dna oka?

Badanie dna oka pozwala na wczesne wykrycie wielu schorzeń oraz zmian, które mogą prowadzić do pogorszenia wzroku lub nawet utraty widzenia. Niektóre z chorób, które można zdiagnozować za pomocą tej metody, to między innymi: jaskra, zaćma, retinopatia cukrzycowa, zwyrodnienie plamki żółtej związane z wiekiem, odwarstwienie siatkówki czy choroby naczyń krwionośnych oka. Wczesne wykrycie tych schorzeń daje większe szanse na skuteczne leczenie i zachowanie dobrego wzroku.

Częstotliwość badania dna oka

Częstotliwość wykonywania badania dna oka zależy od wieku pacjenta oraz jego stanu zdrowia. Zaleca się, aby osoby poniżej 40. roku życia przeprowadzały badanie co najmniej raz na dwa lata. Po 40. roku życia warto wykonywać badanie przynajmniej raz do roku, zwłaszcza jeśli występują czynniki ryzyka, takie jak cukrzyca, nadciśnienie tętnicze czy rodzinnie obciążenie chorobami oczu. Osoby po 50. roku życia powinny zgłaszać się na badanie co roku, a w przypadku występowania problemów ze wzrokiem nawet częściej.

Czy badanie dna oka jest bolesne?

Badanie dna oka jest całkowicie bezbolesne i nieinwazyjne. Pacjent może odczuwać jedynie lekkie dolegliwości związane z jasnym światłem wpadającym do oka, jednak nie powinno to sprawiać większego dyskomfortu. W przypadku badania z użyciem kropli rozszerzających źrenicę, pacjent może odczuwać tymczasowe zaburzenia widzenia, które ustępują po kilku godzinach.

Kiedy zgłosić się na badanie dna oka?

Warto zgłosić się na badanie dna oka, jeśli zaobserwujemy u siebie objawy, takie jak: pogorszenie ostrości widzenia, ból oczu, zauważalne zmiany w polu widzenia, problemy z widzeniem kontrastów czy kolorów, a także jeśli występują inne objawy mogące świadczyć o problemach ze wzrokiem. Ponadto, badanie dna oka powinno być wykonywane regularnie, zwłaszcza u osób z grupy ryzyka oraz po 40. roku życia.

Jak dbać o wzrok między wizytami u okulisty?

Aby zachować dobry wzrok jak najdłużej, warto dbać o higienę pracy przy komputerze, stosować odpowiednie oświetlenie, unikać nadmiernego eksploatowania oczu oraz stosować okulary przeciwsłoneczne z filtrem UV. Ponadto warto pamiętać o zdrowej diecie bogatej w witaminy i minerały, które wspomagają prawidłowe funkcjonowanie narządu wzroku. Regularne wizyty u okulisty oraz wykonywanie badań kontrolnych, takich jak badanie dna oka, pozwolą na wczesne wykrycie ewentualnych problemów ze wzrokiem i podjęcie odpowiedniego leczenia.