Dlaczego Polacy widzą coraz gorzej?

Przez ostatnie lata bez trudu można zauważyć, że na ulicach polskich miast, w szkołach czy w miejscach publicznych, pojawia się coraz więcej osób noszących okulary. Rośnie również popularność soczewek kontaktowych – a mimo to „okularników” spotykamy na każdym kroku. Są to osoby w różnym wieku, także bardzo młode. Tendencja ta nie jest, niestety, wynikiem częstszych wizyt u specjalistów i lepszego dbania o wzrok ani też przejawem mody. Badania i statystyki pokazują, że Polacy widzą coraz gorzej. Dlaczego tak się dzieje? Skąd bierze się coraz szybszy rozwój chorób oczu, tj. krótkowzroczność, nadwzroczność, jaskra czy zaćma?

 
Jak wykazują badania prowadzone przez Główny Urząd Statystyczny, ponad połowa Polaków zmuszona jest do korzystania ze środków korekcji wad wzroku – czy to na stałe, czy do czytania czy do jazdy samochodem. Z okularów lub soczewek kontaktowych korzysta prawie 10 milionów mieszkańców naszego kraju. GUS podaje również, że na tysiąc przebadanych dzieci, połowa ma zaburzenia wzroku. W przypadku nastolatków do korekcji wady kwalifikują się dwie na pięć osób.

Wady wzroku i przyczyny ich powstawania

Najczęstszą wadą wzroku wśród osób młodych i w średnim wieku jest krótkowzroczność. W drugiej kolejności chorujemy na astygmatyzm oraz nadwzroczność. Osoby po 50. roku życia borykają się również z tak zwaną starczowzrocznością i zmuszone są do używania okularów korekcyjnych do bliży – podczas czytania czy korzystania z komputera. Czym są i skąd się biorą te wady wzroku?

Krótkowzroczność to wada refrakcyjna, w której układ optyczny oka nieprawidłowo skupia promienie świetlne, na skutek czego widziany obraz jest nieostry. Najczęstszy typ krótkowzroczności, krótkowzroczność osiowa, związana jest z wydłużeniem gałki ocznej i powoduje nieostre widzenie z daleka. Korekcja u krótkowidzów polega na zastosowaniu okularów lub soczewek kontaktowych, które mają za zadanie skupiać promienie światła tak, by obraz powstawał na siatkówce, a nie przed nią. W większości przypadków można też poprawić widzenie dzięki nowoczesnemu zabiegowi korekcji laserowej.

Nadwzroczność to odwrotna wada, w której obraz, na skutek niewłaściwego skupiania promieni świetlnych, powstaje za siatkówką. Jest ona wynikiem zbyt małych rozmiarów przednio-tylnych oka (gałka oka jest zbyt krótka). Osoba z tą wadą źle widzi z bliska.

Tak zwana starczowzroczność, często mylona z nadwzrocznością, to z kolei nieostre widzenie z bliska, spowodowane naturalnym procesem starzenia się organizmu i utratą elastyczności gałek ocznych, a przez to zmniejszeniem zdolności oka do akomodacji. Starczowzroczność może występować równolegle z krótkowzrocznością lub nadwzrocznością, jak i bez żadnej w tych wad wzroku.

Wśród przyczyn ich wystąpienia należy wymienić czynniki genetyczne oraz środowiskowe. O ile na pierwsze nic nie możemy zaradzić, o tyle drugie, środowiskowe, są już zależne od trybu życia i codziennych nawyków. Czynniki środowiskowe mają obecnie coraz większy wpływ na pogarszanie się widzenia u Polaków w różnym wieku, począwszy już od szkoły podstawowej, a nawet od pierwszych lat życia.

Praca przy komputerze

Jako jedną z głównych przyczyn należy wymienić nadmierne przeciążenie oczu podczas pracy wzrokowej wykonywanej z bliska przy komputerze, tablecie czy innym urządzeniu elektronicznym lub podczas czytania. Na skutek wykonywanego wysiłku dochodzi do kompensacyjnego wydłużania gałki ocznej. Wielogodzinna praca przy komputerze wiąże się też z długotrwałym wpatrywaniem się w jeden punkt, przy ograniczonych ruchach gałek ocznych oraz z mniejszą częstotliwością mrugania. Do tego dochodzi niewłaściwy kontrast monitora, złe oświetlenie, często również suche powietrze w klimatyzowanym pomieszczeniu. Wszystkie te czynniki, występujące przede wszystkim w pracy biurowej, negatywnie oddziałują na narząd wzroku.

Tempo życia i złe nawyki

Dodatkowo na rozwój wad wzroku wpływ ma życie w ciągłym biegu i stresie. Brak snu, niewłaściwe odżywianie oraz niska aktywność fizyczna. Oczy są obrazem stanu zdrowia całego organizmu. By zachować ich dobrą kondycję, niezbędna jest dieta bogata w witaminy A, C i E oraz luteinę, jak również zdrowy tryb życia. Wypoczęte ciało ma większe zdolności do regeneracji i poszczególne narządy są silniejsze oraz wolniej się starzeją. Dodatkowo przyjmujemy wtedy mniej leków, które też mogą wpływać na osłabienie wzroku.

Choroby oczu u osób starszych

Oprócz starczowzroczności u osób w podeszłym wieku występują również popularnie choroby takie jak zaćma, jaskra czy zwyrodnienie plamki żółtej. W ostatnich latach przybywa osób cierpiących na wymienione schorzenia, na co wpływ ma starzenie się społeczeństwa (rośnie odsetek obywateli po 80. roku życia), ale nie tylko. Tu również nie bez znaczenia są czynniki środowiskowe. Ogromną rolę odgrywa tryb życia, w tym sposób odżywiania i aktywność fizyczna. Oczywiście, znaczenie ma również obciążenie genetyczne i dziedziczne skłonności do występowania chorób takich jak cukrzyca, nadciśnienie czy choroba zakrzepowa, których przebiegowi często towarzyszy pogorszenie stanu zdrowia oczu. Na powstawanie jaskry czy zaćmy wpływ ma też przyjmowanie niektórych leków, w tym w szczególności sterydowych. Sytuacje dodatkowo pogarsza otyłość, jedna z nowych, coraz bardziej powszechnych chorób cywilizacyjnych.

Lepiej zapobiegać niż leczyć

Aby nie dopuścić do rozwoju chorób oczu i wad wzroku, bardzo ważna jest prewencja. Warto zadbać o higienę pracy przy monitorze komputerowym, dostosowując jego kontrast i jasność oraz pamiętając o właściwym oświetleniu biurka (światło nie powinno odbijać się od ekranu). Przy wykonywaniu pracy wzrokowej należy jak najczęściej odrywać oczy od jednego punktu, w który patrzymy i wykonywać proste ćwiczenia gałek ocznych, spoglądając naprzemiennie w górę i w dół oraz na boki. Na jedną godzinę pracy powinno też przypadać przynajmniej pięć minut patrzenia w dal.

Podczas pracy w klimatyzowanych pomieszczeniach, przy uczuciu dyskomfortu i suchości w oczach warto wspomagać się nawilżającymi kroplami. W czasie wolnym należy zadbać o ruch na świeżym powietrzu, wystarczającą ilość snu i dietę bogatą w cenne składniki odżywcze. Podobne zalecenia warto stosować również u dzieci i młodzieży szkolnej, by wprowadzać dobre nawyki od najmłodszych lat.

Leczenie ma znaczenie

Sama prewencja nie zawsze jednak uchroni nas przed wystąpieniem wad wzroku.  Gdy zaobserwujemy pogorszone wadzenie, niezbędna jest kontrola lekarska i wczesna diagnostyka. Prawidłowa korekcja wad wzroku podnosi komfort życia i pozwala ograniczyć zgubny wpływ rozwoju choroby. Niestety mimo tego, że na słabsze widzenie skarży się coraz więcej osób, wielu z nas zdaje się o tym nie pamiętać. Jak wskazują ankiety, ponad jedna trzecia Polaków przyznaje, że odwiedza okulistę nie częściej niż raz na trzy lata, a zatrważająco duża część ankietowanych (7 procent) deklaruje, że okulisty nie odwiedziło nigdy.

Brak czasu i życie w biegu, a także kolejki w publicznych placówkach opieki zdrowotnej skłaniają też niestety niektórych do sięgania po doraźne rozwiązania, które bywają zgubne dla oczu. Zamiast dopasowanych przez specjalistę okularów wybieramy supermarketowe zamienniki niskiej jakości, niejednokrotnie dobierając moce szkieł na własną rękę. Okulary tego rodzaju są źle dobrane pod kątem mocy, jak również innych parametrów, jak rozstaw źrenic. Ich noszenie może przyczynić się do pogłębienia wady wzroku.

Oczy to jeden z najdelikatniejszych i najważniejszych narządów ludzkiego ciała. Gdy wzrok się pogorszy, nie można już odzyskać utraconych dioptrii bez specjalistycznych zabiegów. Warto zatem zadbać o opiekę okulistyczną na najwyższym poziomie i regularnie poddawać się badaniom. Konsultacje lekarskie w prywatnych ośrodkach opieki medycznej odbywają się bez skierowania i czekania w długich kolejkach. Często w jednym miejscu znajdziemy lekarza okulistę, jak również zakład optyczny. Możemy zatem od razu zbadać oczy i dokonać zakupu okularów korekcyjnych lub soczewek kontaktowych, a kompleksowa usługa wiąże się ze zniżkami i rabatami. Ceny artykułów korekcyjnych są obecnie bardzo zróżnicowane i można dobrać rozwiązania na każdą kieszeń.

Okulista – Gliwice i okolice

Brak czasu i pieniędzy nie powinny być zatem wymówkami, jeśli chodzi o zdrowie oczu. Jeśli potrzebujesz kompleksowej opieki okulistycznej na wysokim poziomie, zachęcamy do zapoznania się z ofertą Poradni Okulistycznej Pryzmat w Gliwicach. Oferujemy diagnostykę i korekcję wad wzroku, a także terapię zabiegową i operacyjną z wykorzystaniem najnowocześniejszych technik leczenia zaćmy, jaskry i innych schorzeń oka.